جوان آنلاین: به مناسبت آغاز بازیهای مقدماتی جام جهانی فوتبال، فرصتی پیش آمد تا نگاهی داشته باشیم به کتاب طنز و جذاب «حاجخانم گل فوتبال» از نشر سوره مهر. این کتاب با زبانی ساده و روایت دلنشین، فوتبال را نه فقط به عنوان یک ورزش، بلکه به مثابه بخشی از زندگی اجتماعی و فرهنگی به تصویر میکشد و در کنار آن داستانی شیرین و پُر از خنده و تأمل را روایت میکند.
«حاجخانم گل فوتبال» داستانی طنز و جذاب است که با سبک روایتی ساده و روان، خواننده را از همان ابتدا با خود همراه میکند. کتاب بدون هیچ مقدمه پیچیدهای شروع و مستقیماً وارد زندگی پسری میشود که برای گذراندن دوران خدمت سربازی به تهران آمده و در خانهای اجارهای سکونت میکند. نکته جالب در داستان، حضور همسایهای میانسال به نام «گل» است که مادرزن صاحبخانه محسوب میشود و نقش مهمی در روایت دارد.
روایت کتاب از زبان راوی اصلی است که با صداقت و صراحت، افکار و احساسات خود را با خواننده در میان میگذارد. همین ویژگی باعث شده است بخش زیادی از طنز کتاب در تفکرات و نگاه متفاوت راوی شکل بگیرد که با نقدها و اشاره به مسائل اجتماعی نیز آمیخته شده است. این ترکیب طنز و نقد اجتماعی، کتاب را از حالت صرفاً سرگرمکننده فراتر میبرد و خواننده را به فکر وامیدارد.
داستان اصلی حول محور دلباختگی پسر جوان به «نفس»، نوه حاجخانم میچرخد و ماجراهای عاشقانه و موقعیتهای طنزی که از این ارتباط به وجود میآید، بخش عمدهای از کتاب را شکل میدهد. پیشرفت داستان به تدریج و به کمک دیالوگها و موقعیتهای روزمره و معمولی انجام میشود که این روند زمانبر است، اما همین صبر خواننده را برای لحظات بامزه و خندهدار بعدی آماده میکند.
یکی از نقاط قوت کتاب، ورود شخصیت «آقا شعبان» و رقابتهای فوتبالی و چالشهای او با حاجخانم است. این برخوردها موقعیتهای طنزی را ایجاد میکند که به وسیله شوخیهای راوی جذابتر و باعث میشود کتاب از یک داستان ساده فراتر رود. نکته جالب اینجاست که طنز کتاب تنها به جنبههای تفریحی محدود نمیشود، بلکه مخاطب را با دیدگاهی چندوجهی نسبت به مسائل ورزشی و اجتماعی روبهرو میکند. در نتیجه، خواننده ضمن خنده، فرصتی برای اندیشیدن و تأمل پیدا میکند.
شخصیتهای کتاب در حد خودشان و بدون اغراق معرفی شدهاند؛ از پدر و مادر راوی گرفته تا حاجخانم، بچههای محله و حتی نفس. این تعادل در شخصیتپردازی باعث شده است داستان طبیعی و باورپذیر باشد و هر کدام از شخصیتها نقش خود را به خوبی ایفا کنند بدون آنکه روایت طولانی یا پراکنده شود.
از نظر پیامهای اجتماعی، کتاب «حاجخانم گل فوتبال» با زبان طنز به مسائلی مانند احترام به بزرگترها و خانواده، آداب عاشق شدن و بیان احساسات و در نهایت عاقبت دروغگویی میپردازد. این نکات ضمن سرگرم کردن مخاطب، ارزشهای مهم زندگی را هم به شکلی غیرمستقیم یادآوری میکند.
ویژگیهای زبانی کتاب نیز قابل توجه است؛ استفاده از جملات کوتاه، تضاد و تناقضهای موقعیتی و بهرهگیری از دانش و اطلاعات مشترک بین راوی و خواننده، همه باعث شدهاند مخاطب احساس کند خودش هم بخشی از داستان است و این باعث ایجاد ارتباط عمیقتر با متن میشود.
در نهایت، حاجخانم گل فوتبال تنها یک داستان طنز نیست، بلکه مجموعهای از موقعیتهای اجتماعی، فرهنگی و ورزشی است که به شکل ساده و شیرین روایت شدهاند. خواندن این کتاب میتواند هم لبخند به لب بیاورد و هم فرصتی برای تأمل در مسائل پیرامون ما فراهم کند.